Сообщения

Сообщения за май, 2010

Татарга тагылучы бәйрәмнәр

Биредә татарларга бернинди дә катнашы булмаган, әмма тагылган, үткәрелүче берничә бәйрәм турында язылды. 1) Татьяна көне. Имеш, студентлар бәйрәме. Ә кем соң ул Тат ь яна, безгә ни катнашы бар аның? Христиан дине вәкиле булып тора ул. Бәйрәм буларак МДУ ачылгач үткәрелә башлаган. Әмма Татиана Римская - "раннехристианская мученица", һәм бәйрәм нәкъ менә аны искә алу көне булып үткәрелә. 2) Изге Валентин көне. Яки Гашыйклар көне. Яшьләр бер-беренә "валентинка"лар бүләк итәргә тиеш, ә аның символы итеп йөрәк сурәтен алганнар. Билгеле инде, яш ь чакта кем генә гашыйк булмаган да, гыйшык утында янмаган? Әмма монысы да христианлаштыру өчен үткәрелүче бәйрәм. Әмма православныкы түгел, ә католикларныкы. Татарларга тагын бернинди дә катнашы юк. Шулай булгач ни өчен татар яшьләре шушы бәйрәмдә катнашырга тиешләр? Әле, оялмыйча, Изге Вәли көне дип үткәргән булалар... Мөселман туганнарым, шушы христиан бәйрәмнәрендә катнашып, гөнаһ җыеп йөрмәсәгез иде!!! 

9 май

Минем өчен 9 май чын бәйрәм түгел. Чөнки Германиянең капитуляция ясавы инде 8е көнне үк булган. Ә сугыш хәрәкәтләре аннан соң да дәвам иткән әле. Шуңа күрә бәйрәмне 9ына билгеләү ничектер сәер тоела миңа. Мин моны кабул итә алмыйм. Моннан тыш, ни өчен әле безнең динебезне һәм милләтебезне кысучы дәүләтнең (СССР) безгә руслардан азатлык бирергә теләгән илне (Өченче рейх, яки Германия Империясе) җиңүен бәйрәм итәбез соң без? Рәсми булмаган мәгълүматлар буенча, Идел-Урал штаты төзелергә тиеш булган бит. Ә без, татарлар, үз киләчәгебезне җимереп, урыс колониясе булып калдык... Тагын бер "сәерлек": БМО тарафыннан Икенче бөтендөнья сугышы корбаннарына багышланган Хәтер һәм килешү көннәренең (Дни памяти и примирения, посвященные памяти жертв Второй мировой войны) нәкъ менә 8-9 майларга билгеләнүе. Ә бит Икенче бөтендөнья сугышы 2 нче сентябрьдә, Япония белән сугыш тәмамлангач беткән булып санала. Мин бу бәйрәмнән тулысынча баш тарту яклы түгел. Халыкара бәйрәм булганлыктан, ми...

Татарские алфавиты на латинице

Изображение
Зачем нам латиница? (suzlek.ru, сокращено и подправлено - KhayR) Многие тюркские народы перешли или находятся в процессе перехода на латинскую графику. К последнему относится и татарский язык. Переход на латиницу, хотя бы частичный, неизбежен. Постараюсь объяснить, почему латинская графика идеально подходит для татарского языка. Во-первых, латиница адекватно отображает произношение языка. В таких словах, как «сәгать» [сәғәт], «дикъкать» [диққәт], «тәнкыйть» [тәнқит] люди, привыкшие к русскому произношению слов, коих подавляющее большинство, будут произносить эти слова с мягким «т». Хотя, как известно людям, знающим язык, в татарском языке нет звука «ть», как и в большинстве европейских языков! Мягкий знак в слове «сәгать» смягчает предыдущую «а», которая в свою очередь передает твердый звук «ғ» (гъ). Этого звука нет в русском языке. Странным образом в татарский язык не ввели буквы, обозначающие звуки «қ» и «ғ», как это было сделано в других тюркских языках: башкирском, казахс...